Het thema ‘groen voorop’ is een van de vijf kernthema’s binnen de gebiedsontwikkeling Merwede. Met als doel de realisatie van een natuurinclusieve, gezonde én groene stadswijk; de Merwede biotoop. Om deze doelstelling te bereiken is er, naast de hoge groennorm die is afgesproken (lees: minimaal 50% van de daken en binnentuinen is groen), op gebiedsniveau een ecologisch plan opgesteld. Groene gevels kunnen helpen om de groenbeleving nog verder te verrijken en de ecologie te versterken. Maar welke voordelen leveren de verschillende groene gevelsystemen en hoe worden deze ingezet als tool voor natuurinclusief ontwerp?
Een groene gevel biedt diverse voordelen voor de bewoners én de wereld. Wanneer deze groene gevels worden ingezet als onderdeel van een groter groennetwerk op wijkniveau, maximaliseer je deze voordelen. Een mooie kans voor Merwede én passend binnen de integrale en ambitieuze aanpak voor groen. Daarom heeft BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling, een van de tien eigenaren van Merwede, heeft het initiatief genomen om deze kansen nader te onderzoeken.
Voordelen groene gevels
In het onderzoek, uitgevoerd door Frontwise Facades, wordt ten eerste ingegaan op de diverse voordelen van groene gevels. Een drietal concrete voorbeelden:
- Akoestiek; groene gevels hebben de potentie om geluid te dempen;
- Luchtzuivering; groene gevels leveren een bijdrage aan het verminderen van luchtvervuiling;
- Hittestress; groene gevels helpen om het Urban Heat Effect (temperatuurstijging in de stedelijke omgeving) te verlagen.
Daarnaast biedt het nog voordelen voor het borgen van stormwater, stadslandbouw, de esthetiek, de gezondheid van bewoners én bevordert het de biodiversiteit.
Soorten groene gevels
Genoeg redenen dus om groene gevels toe te passen binnen gebiedsontwikkeling. Maar welke gangbare groene gevels zijn er dan in Nederland? En wat zijn de bijbehorende eigenschappen? Binnen het onderzoek zijn drie typen groene gevels uitgelicht:
- De modular living wall: een wandgebonden systeem, waarbij de gevelplanten uit verticaal georiënteerde modules groeien, die via een achterconstructie aan de gevel worden bevestigd.
- De modular lineair living wall: een wandgebonden systeem, waarbij de gevelplanten uit horizontaal georiënteerde modules groeien, die via een achterconstructie aan de gevel worden bevestigd.
- De climbing wall: een systeem waarbij de planten grondgebonden zijn, vlakbij de gevel. De planten groeien vervolgens tegen de gevel of tegen een hulpconstructie van de gevel omhoog.
Elk type heeft zo weer zijn subtypes die allen hun eigen voor- en nadelen hebben. Om de uitkomsten van het onderzoek zo pragmatisch mogelijk te maken en als wegwijzer te laten dienen voor architecten en ontwerpteams, is in het naslagwerk direct inzicht gegeven in de verschillende verkrijgbare producten op de Nederlandse markt. Want, zo denken wij, hoe concreter hoe beter.
Aan de slag met groene gevels
Om direct de mogelijkheden van groene gevels in Merwede nader te illustreren, is voor bouwblokken 7A en 7B aangegeven waar de kansen liggen. Hieronder een concreet voorbeeld waar groene gevels geplaatst moeten worden ten behoeve van de voor Merwede vastgestelde doelsoorten: citroenvlinder, klokjesbij, huismus, tjiftjaf, laatvlieger, gewone dwergvleermuis, gierzwaluw en de egel.
Maar een groene gevel is niet automatisch natuurinclusief. Want waar het gaat om de gebouwbewonende soorten, zoals de vleermuis en huismus, dienen er ook voldoende nestplekken aanwezig te zijn in of aan de gevel. Denk dus niet alleen aan groen, maar ook aan een fijn huis en thuis voor de dieren. En misschien wel het meest impactvol; doe dit op grote schaal. Op wijk- of zelfs stadsniveau. Want hoe groter het groene netwerk is, hoe groter de voordelen.
Joep Hövels, Frontwise Facades: “Het onderzoeksrapport bevat concrete informatie over de prestaties, kosten en onderhoudseisen van de verschillende groene gevelsystemen. Dit helpt ontwerpteams die betrokken zijn bij de ontwikkeling van Merwede bij het maken van weloverwogen beslissingen met betrekking tot de meest geschikte groene gevel oplossing die voldoet aan de specifieke behoeften en doelstellingen van het bouwblok. Zo kan bijvoorbeeld in een vroeg stadium contact worden gezocht met de toeleverancier van een systeem om optimale keuzes te maken in relatie tot de biodiversiteitsambities van Merwede”
Dieuwertje Bakker, Urban Matter Concepts (afgestudeerd op de de integrale baten van groene gevelsystemen): “Een groene leefomgeving draagt bij aan gezondheid en leefbaarheid.” Groene gevelsystemen bieden een ideale mogelijkheid om ook in een stedelijke context, met hoge dichtheid, meer groen te voegen. Om de keuze voor het juiste systeem te maken én de kosten tegen de baten te kunnen afwegen is inzicht nodig in de kosten, baten en kenmerken van verschillende systemen. Het onderzoek dient dan ook als een welkome wegwijzer voor ontwerpers en ontwikkelaars die de ambitie hebben om groene gevels te implementeren.”
Interesse in het volledige onderzoek? Hier kan je het volledige naslagwerk downloaden.
