Dat ene bankje waar je een koffietje drinkt tussen de ritselende bomen en twee meetings door, de speeltuin waar je kinderen onmogelijke kapriolen uithalen en je doen realiseren dat ze wel heel snel opgroeien, of dat stukje grond waar je met de buren besloot een moestuin van te maken – het buitenleven in hoogstedelijke gebieden is belangrijk. In Merwede betrekken we bewoners bij de inrichting van 17 ‘vrije’ plekken, zodat de buurt ook echt van de bewoners wordt.
De openbare ruimte (buitenruimte) in Merwede is ‘groen tenzij’ en is de uitgelezen
plek voor bewoners om elkaar te ontmoeten. Om de ruimte echt ván de bewoners te maken, kiezen we ervoor niet de hele buitenruimte uit te ontwerpen maar vrije plekken te reserveren voor toekomstige invulling door de bewoners. Daarom zijn de randvoorwaarden opgesteld, zodat de bewoners zelf invulling kunnen geven aan deze plekken en we toekomstig eigenaarschap door de buurt realiseren.
Paspoort
Zoals ieder mooi idee, is het betrekken van bewoners in de realisatie van hun buitenruimte makkelijker gezegd dan gedaan. Elk type plek vereist maatwerk in het participatieproces, waarbij de mate van invloed van participanten varieert per plek en afhangt van factoren zoals de functie van de plek en de rol van de gemeente in ontwerp, realisatie en beheer. Daarom werkte Merwede LAB samen met de gemeente en landschapsbureau LOLA. Landschapsbureau LOLA heeft een ‘vrije plekkenpaspoort’ opgesteld, waarin de kenmerken van elke plek zijn beschreven.
Dit vrije plekkenpaspoort maakt onderscheid tussen drie verschillende typen vrije plekken, Large (L-plekken), Medium (M-plekken) en Small (S-plekken). De rol van de bewoner is het grootst bij S-plekken en neemt af naarmate de vrije plekken kleiner worden (en de gemeente een grotere rol pakt. Met andere woorden, bij L-plekken is de gemeente in the lead en betrekt hier bewoners bij. Voor S-plekken geldt dat het proces vergelijkbaar is met het proces voor bewonersinitiatieven, de rol van de bewoners is groot en de rol van de gemeente is faciliterend.
Denk mee
Hoe kunnen bewoners die er nog niet zijn, nu al meedenken over de invulling van grotere plekken zoals wijkpleinen? Ook die uitdaging wordt getackled met het inzetten van platform Denk Mee Utrecht. Zo konden we al vorm geven aan twee grote wijkpleinen, waarin potentiële toekomstige bewoners meedachten over welke wensen zij vervuld zouden willen zien op een wijkplein.
Het testen van de participatie rondom een M plek waar al omwonenden zijn, gaf de gelegenheid waardevolle lessen op te doen voor de uitkristallisatie van het toekomstige proces.
Benieuwd naar de lessen die we hieruit trokken?
